چند غذای تیلیتی خاص ایرانی؛ از آبگوشت ایلامی تا ماست‌جوش سبزوار
در این مطلب چند غذای سنتی ایرانی را که در استان‌های مختلف تهیه میشود و به سبک خرد کردن نان خشک داخل آن یا تیلیت خورده میشود را معرفی و آموزش می‌دهیم. این دستورات غذایی با کمی تفاوت در چاشنی و موارد اولیه در شهرهای مختلف تهیه می‌شوند.
آبگوشت بامیه
آبگوشت بامیه از غذاهای محلی و اصیل استان ایلام است که البته شهرت چندانی در سایر مناطق ایران پیدا نکرده است. وجود مواد سالم و ارزش غذایی هر یک باعث مفید و سالم بودن این غذای ایلامی شده است. به گونه‌ای که این غذا برای درمان دیابت و سایر بیماری‌ها نیز بسیار معروف است.
بامیه از آن به عنوان «بمب خاصیت» یاد میشود، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و سرطان‌ها را بیش از آنچه فکرش را بکنید، کاهش می‌دهد و سیستم ایمنی بدن را قوی می‌کند، بامیه بهترین داروی قند است، زیرا لوزالمعده را فعال می‌کند. بامیه می‌تواند ناراحتی‌های روده و معده ازجمله زخم معده را درمان کند و این خوراکی با مزه سبز رنگ با قدرتی که دارد مفاصل را نرم می‌کند و از رماتیسم و آرتروز جلوگیری می‌کند.
مواد لازم برای تهیه آبگوشت بامیه
- بامیه:۳۰۰ گرم
- گوشت گوسفندی:۳۰۰ گرم
- گوجه فرنگی متوسط:۲ عدد
- پیاز متوسط:۱ عدد
- سیب زمینی : 1 عدد( در صورت تمایل)
- رب گوجه فرنگی:۲ قاشق غذاخوری
- آب:۴ لیوان
- روغن، نمک، فلفل و زردچوبه: به مقدار لازم
- لیمو عمانی: یک عدد، یا دو قاشق آبغوره
مراحل پخت
ابتدا پیاز را نگینی خرد کنید و با کمی روغن در قابلمه سرخ کنید.سپس گوشت را نیز خرد کنید و به همراه نمک، زردچوبه و فلفل به قابلمه اضافه کنید و چند دقیقه مواد را تفت دهید.در این مرحله رب گوجه فرنگی را به مواد اضافه کنید و ۲ یا ۳ دقیقه تفت دهید تا مواد خوشرنگ شوند و رب هم خوب تفت بخورد و از خامی در بیاید.سپس ۴ لیوان آب جوش را درون قابلمه بریزید و درب آن را بگذارید. حرارت را کم کنید تا گوشت نیم پز شود.
در یک ماهی تابه دیگر کمی روغن بریزید و بامیه‌ها را به آن اضافه کنید. حدود ۱۰ دقیقه بامیه‌ها را سرخ کنید تا خامی آن از بین برود.گوجه فرنگی‌ها را رنده کنید و بعد از حدود یک ساعت به همراه بامیه‌ها به مواد گوشت اضافه کنید. پس از پخته شدن گوشت لیمو عمانی یا آبغوره هم اضافه کنید.
نیم ساعت اجازه دهید تا مواد قابلمه کاملا بپزد و بامیه‌ها نیز نرم شود. اگر دوست داشتید در این مرحله یک عدد سیب زمینی را پوست گرفته و به 4 قسمت کرده و اضافه کنید.
* درصورت تمایل از گوشت مرغ یا بوقلمون استفاده کنید.
اگر وقت و حوصله آشپزی ندارید این غذاها را امتحان کنید
مغزآبک (خوراک لوبیا با کشک)
این غذا از گردو و لوبیا و کشک استفاده میشود و در واقع چیزی شبیه به اشکنه است با این تفاوت که اسم آن مغزآبک است. عده ای این غذا را به استان قم نسبت داده‌اند.
مواد لازم مغزآبک
- لوبیا چیتی: ۱ پیمانه
- مغز گردو: ۲۰۰ گرم
- پیاز متوسط: ۱ عدد
- کشک رقیق: ۱ لیوان
- نعناع خشک: یک ق غ
- زردچوبه، نمک، فلفل و روغن : به مقدار لازم
مراحل پخت
ابتدا لوبیا را که از شب قبل خیس کرده ایم را می‌پزیم.سپس پیاز را در کمی روغن به همراه زردچوبه تفت داده مغز گردو و کشک را به آن اضافه میکنیم. در نهایت، لوبیای پخته را به آنها می‌افزاییم. ۱۰ دقیقه بعد غذا آماده سرو است. میزان آب و رقیق بودن این غذا بستگی به ذایقه شما دارد و در صورتی که قصد تیلیت دارید باید رقیق تر باشد.
بهترین روش برای تهیه ترشی هلو
اشکنه لپه
اشکنه یکی از غذاهای سنتی و قدیمی ایرانی است که در گذشته از غذاهای پر مصرف محسوب می شده است. این غذای سنتی علاوه بر اینکه طعم بسیار خوبی دارد، مواد زیادی برای طبخ نمی خواهد و به راحتی می توان آن را در منزل تهیه کرد. اشکنه به روش‌های مختلف تهیه میشود در حالت کلی حالتی شبیه آش یا آبگوشت دارد که تخم مرغ داخل آند شکسته شده است. و در شهرهای مختلف تهیه آن متفاوت است.
مواد لازم اشکنه لپه برای ۴ نفر:
- تخم مرغ: ۴ عدد
- پیاز درشت: ۱ عدد
- آرد: ۲ قاشق غذاخوری
- سیب زمینی: ۲ عدد
- لبه پخته شده: 4 قاشق غ خوری
- شنبلیله خشک شده: ۱ قاشق غذاخوری
- ترخون تازه یا خشک: 1 قاشق غذاخوری
- نمک، فلفل سیاه و زردچوبه: به اندازه کافی
طرز تهیه اشکنه لپه
ابتدا پیاز را به صورت نگینی خرد کرده و در تابه ای به همراه روغن تفت می دهیم.
سپس پیازها را یک طرف تابه جمع می کنیم و آرد را کم کم اضافه می کنیم و پیاپی تفت می دهیم تا آرد در مواد گلوله نشود.
سیب زمینی ها را به صورت مربع های کوچک خرد کرده و به مواد اضافه می کنیم و زمانی که مایه اشکنه یکدست شد، لپه پخته شده را با ۳ لیوان آب به مواد اضافه می کنیم و حرارت را زیاد می کنیم تا آب به جوش بیاید.
سپس تخم مرغ ها را داخل قابلمه می شکنیم و هم می زنیم تا خودش را بگیرد و سفت شود. شنبلیه و ترخون را اضافه می کنیم.
اشکنه را در ظرف مورد نظر می کشیم و با نان سرو می کنیم.
* اشکنه به روش‌های مختلف تهیه میشود، شما هم روش تهیه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
بخوانید: دستور تهیه دُیماج
ماست جوش سبزواری
- ۲ لیوان ماست چکیده ترجیحا کمی ترش
- ۱ تا ۲ عدد تخم مرغ
- ۱ عدد پیاز
- ۱ تا ۲ عدد گوجه فرنگی
- ۵ تا ۱۰ عدد گردو خرد یا رنده شده
- ادویه شامل نمک فلفل زردچوبه به میزان لازم
- ۱ تا ۲ ق غ خ نعناع خشک (بسته به ذائقه)
- ۲ تا ۳ لیوان آب
مراحل
ابتدا پیاز را تفت داده گوجه ها را رنده و اضافه میکنیم. وقتی آب گوجه تبخیر و پخته شد نمک، ادویه، نعناع و گردو را اضافه میکنیم.
ماست و تخم مرغ را خوب مخلوط کرده و با آب رقیق میکنیم و به بقیه مواد می افزاییم.
مواد را هم میزنیم تا ماست بریده نشود. وقتی از اطراف قابلمه حباب زد غذا حاضر است.
نکات:
موادمون نباید بجوشه و قل بزنه وگرنه تخم مرغ میبره و سفیدک میزنه. همین که داغ داغ شد آماده سرو است.
میزان آب به میل خودتون میتونه کم و زیاد باشه رقیق دوست داشته باشید یا غلیظ و کم آب.
این غذا معمولا با نون کاک یا همون نون خراسانی خشک شده تلیت و سرو میشود.