وقتی صحبت بازدید از خانه‌های قدیمی می‌شود، یک تصویر اولیه به ذهنمان می‌رسد؛ خانه‌ای با یک حیاط که وسط آن احتمالا یک حوض است و ساختمان قدیمی دارد؛ درست مانند خانه مادربزرگ و پدربزرگ‌هایمان. باوجود این که شهرهای امروزی از ساختمان‌های بلند و کوتاه درست شده‌اند، اما هنوز هم در دلشان و در محله‌های قدیمی و اصیل، می‌توان خانه‌هایی قدیمی را پیدا کرد که همچنان رنگ‌وبوی گذشته را یادآور می‌شوند. یکی از این خانه‌های قدیمی که در دل شهر تبریز و در محله‌ای قدیمی و اصیل قرار دارد، خانه موزه استاد شهریار است که محل زندگی این شاعر و هنرمند بزرگ آذربایجان و ایران بوده است. برای سرزدن به این خانه موزه دل‌نشین و زیبا، با من در این مطلب از نابرو همراه باشید تا با مکان‌های دیدنی تبریز بیشتر آشنا شویم.
درباره استاد شهریار
محمدحسین بهجت‌تبریزی، معروف به استاد شهریار، شاعر و هنرمند معاصر ایران است که اشعار خود را به زبان‌های ترکی و فارسی سروده است.استاد شهریار ۲۰ سال پایانی عمرش را در خانه‌ای در محله مقصودیه تبریز گذرانده است. این خانه کوچک و زیبا سه سال بعد از فوت ایشان، یعنی از سال ۱۳۷۰، به‌عنوان خانه موزه آثار ایشان برای بازدید عموم راه‌اندازی شد.
خانه موزه شهریار
در ورودی محله مقصودیه از یک نفر سراغ خانه استاد شهریار را می‌گیریم. با راهنمایی ایشان به کوچه‌ای می‌رسیم. سر این کوچه تابلویی به‌نام خانه موزه استاد شهریار زده شده است. وارد خانه می‌شویم. یک حیاط کوچک با حوضی زیبا در وسط آن و درختی کهن و خمیده کنار حوض که شاهد خاطرات گوناگون این خانه بوده است. روبه‌روی ورودی حیاط، تندیسی بزرگ از استاد شهریار را مشاهده می‌کنیم.
طبقه همکف
با راهنمایی مسئول موزه وارد خانه می‌شویم. مساحت این خانه حدودا ۲۵۰ متر است که در دو طبقه همکف و زیرزمین بنا شده است. به‌پیشنهاد مسئول موزه ابتدا از طبقه همکف که طبقه اصلی و محل زندگی استاد بوده، دیدن می‌کنیم.
در این طبقه چهار اتاق وجود دارد که در آنها بیش از ۵۰۰ قطعه از آثار و وسایل استاد مثل کتاب‌ها، یادبودها، هدایای داخلی و خارجی، لوازم منزل و لوازم شخصی ایشان، منظومه اشعار و اسناد و مدارک به‌شکل مجموعه‌هایی نگهداری می‌شود.
اتاق‌ها
از چند پله بالا می‌رویم و به اولین اتاق می‌رسیم. خانه از زمان فوت استاد دست‌نخورده باقی مانده است. فقط در بخش‌هایی از خانه و برای محافظت از اسناد و کتاب‌های شعر استاد تغییراتی داده شده است ولی قسمت‌های اصلی دست‌نخورده مانده‌اند.
در هر گوشه این خانه اشعار و دست‌نوشته‌های استاد حال خوب و حس خوب زندگی و گذرابودن آن را به مخاطب القا می‌کند.
اتاق اول اتاقی کوچک متشکل از یک دست مبل، یک دکور دیواری با وسایل دکوری قدیمی و تابلوعکس‌های استاد شهریار است. ورود به اتاق ممنوع است و فقط می‌توان از ورودی در نظاره‌گر بود.
با گذر از اولین اتاق، وارد اتاقی دیگر می‌شویم که در زمان حیات استاد آشپزخانه بوده و هم‌اکنون محل نگهداری مجموعه اشعار، بخشی از اسناد و کتاب‌های ایشان است. البته هنوز لوازم آشپزخانه و یخچال جایشان را در محل حفظ کرده‌اند. ورود به این اتاق آزاد است.
دورتا‌‌دور دیوارهای اتاق سوم با تابلوهایی از اشعار، عکس‌ها و یادبودهایی مربوط‌به ایشان پر شده است. این اتاق همچنین محل نگهداری هدایا، لباس‌ها و بخش دیگر کتاب‌های ایشان است.
در اتاق آخر، که بزرگ‌ترین اتاق و اتاق پذیرایی منزل است، لوازم منزل و پذیرایی، تابلوهای دیواری، لباس‌ها و بستر استراحت استاد به نمایش گذاشته شده‌اند. ورود به این اتاق هم ممکن نیست و فقط از جلوی در به تماشای اتاق می‌پردازیم.
زیرزمین
بعد از بازدید از طبقه اول موزه استاد شهریار، به زیرزمین خانه می‌رویم؛ زیرزمینی جالب و دیدنی با دیوارها و سقف آجری که دارای سه اتاق است. یک اتاق آن محل نگهداری عکس‌ها و تصاویر استاد با بزرگان است. یک سالن هم به‌شکل استراحتگاهی است که برای مهمانانی که به بازدید خانه می‌آیند درست شده است. یک حوض شش‌ضلعی با چند تخت برای استراحت مهمانان تدارک دیده شده و یک سالن هم به‌عنوان بخش سمعی‑بصری مورد استفاده قرار گرفته است.
سخن آخر
خانه استاد شهریار خانه‌ای است پر از خاطرات قدیمی شاعری پرآوازه. خانه‌ای که در همه جای آن می‌توان زندگی هنرمندی را دید که با همه شهرت و بزرگی، در خانه‌ای کوچک زندگی می‌کرد و زندگی ساده و بی‌آلایشی داشت. در هر گوشه این خانه اشعار و دست‌نوشته‌های استاد حال خوب و حس خوب زندگی و گذرابودن آن را به مخاطب القا می‌کند.
[موزه کودکی ایرانک تهران؛ مکانی برای دیدار کودکان دیروز با کودکان امروز] پیشنهاد مطالعه:
موزه کودکی ایرانک تهران؛ مکانی برای دیدار کودکان دیروز با کودکان امروز
کنون که فتنه فرا رفت و فرصت است ای دوست / بیا که نوبت انس است و الفت است ای دوست
بازدید از خانه
بازدید از خانه موزه استاد شهریار قبلا رایگان بود، ولی مدتی است که برای بازدید نیاز به پرداخت ورودیه است. ساعات بازدید خانه از ساعت ۸ تا ۱۴ و ۱۵ تا ۱۹ است.
چگونه به خانه استاد شهریار برویم؟
مسیر اول: خانه استاد در مرکز شهر واقع شده است. برای رفتن به آنجا ابتدا به خیابان ارتش شمالی می‌رویم. سپس به محله مقصودیه وارد می‌شویم. در انتهای محله وارد کوچه‌ای می‌شویم. در ابتدای کوچه و در سمت چپ خانه را مشاهده می‌کنیم.
مسیر دوم: اگر از میدان ساعت وارد محله مقصودیه شویم، در آخر محله به خیابانی می‌رسیم که آن طرفش امتداد محله مقصودیه است. محله را که پیش برویم و به آخر محله برسیم، وارد کوچه‌ای می‌شویم که در ابتدای کوچه خانه را مشاهده می‌کنیم.
منبع : دانرو