شمخال؛ دره‌ای باشکوه در همسایگی ترکمنستان

دره شمخال در استان خراسان رضوی در نزدیکی روستایی با همین نام واقع شده است. دره‌ای عظیم و شگفت‌انگیز که طول آن به حدود 18 کیلومتر می‌رسد و قصه خود را از روستای شمخال آغاز می‌کند و در اراضی درونگر در شهرستان قوچان به درگز به پایان می‌رساند. این دره سرسبز، اقلیمی مساعد دارد. خاک آن مرغوب و چشمه‌ها و رودهای آن پرآب است و این اوضاع مطلوب باعث شده روستایی در نزدیکی آن پدید آید. دره شمخال از نظر ارتفاع، بزرگی و ظاهر به دره شیرز شهرستان کوهدشت استان لرستان شباهت دارد. ارتفاع دیواره دره درست مانند شیرز، در بخش‌هایی تا 200متر برآورد شده است. شمخال در فاصله 25 کیلومتری مرز ترکمنستان قرار دارد و با شهر باجگیران از توابع قوچان که از جمله شهرهای روی خط صفر مرکزی است، حدود 20 کیلومتر فاصله دارد. این دره پوشیده از درختان گروی جنگلی، از شمال شرقی به کوه آسلمه و از جنوب شرقی به رودخانه دائمی کال شمخال محدود است.

حمام آب در دل شمخال

دره شمخال با صخره‌های عجیب و مرموز، در دل خود رودی پر آب جای داده است. این رود خروشان از پیوستن رودخانه‌های شارک قرچقه، دربادام و شمخال پدید آمده است. در میانه راه نیز، چشمه‌های بسیاری از گوشه و کنار دره، به رود اصلی افزوده می‌شوند و در نهایت رودخانه‌ای را شکل می‌دهد که در پایان مسیر دره، جایی که زمین‌های کشاورزی روستای درونگر آغاز می‌شود، زمین‌ها و شالیزارهای منطقه را سیراب می‌کند. این رودخانه‌ها و چشمه‌سارهای کوچک و بزرگ، آب و هوای منطقه را بسیار مطبوع کرده است. در فاصله 10 کیلومتری از ابتدای دره، شکلی در بستر دره ایجاد شده که آب در آن جمع می شود و حوضی پدید می‌آید که اهالی آن را «حمام آب» نامیده‌اند. هر ساله گردشگران بسیاری در جریان دیدار از دره شمخال، در حوالی این حوضچه طبیعی اتراق می‌کنند.

دره‌ای پوشیده از درختان گردو

دره شمخال را صخره‌های تند و تیز، زمخت و عجیب که حاصل فرسایش سنگ و کوه هستند، شکل داده‌اند. مسیر دره را چشمه‌سارهای متعد کوچک و بزرگ پرآب کرده‌اند. از این رو، از پوشش گیاهی و جنگلی بکر و طبیعت بسیار زیبا و دل‌انگیز برخوردار است. درختان گردو، انجیر، زردآلو، چنار، بید و سپیدار بخش عظیمی از پوشش دره را شکل داده‌اند. در مسیر شمخال همچنین گیاهانی چون تمشک، موسیر، کاکوتی، چریش، هفشان، گون، ریخوک، زرشک، زالزالک و صدها گیاه دارویی دیگر رشد کرده است. درختان گردوی جنگلی دره که قدمت آنها به بیش از 200 سال پیش باز می‌گردد، جلوه‌ای خاص به دره بخشیده است و شهرتی بیشتر از دیگر پوشش گیاهی شمخال دارد.

سفر به دره شمخال

گردشگرانی که قصد سفر به دره شمخال را دارند، باید از شهر قوچان راهی شوند. از شهر قوچان به سمت روستای شمخال حرکت می‌کنند که کل تا روستا مسیر آسفالت شده است. پس از آن، پیاده‌روی در دره آغاز می‌شود.