۱۰ فیلم معمایی که معمایشان در پایان حلنشده باقی میماند
وقتی پای فیلمهای معمایی و پر رمز و راز در میان است، پاداش بزرگی در پایان فیلم با برملاشدن راز بزرگ در انتظار ماست و خیلی روند پیشروی فیلم و سفر دور و درازی خط داستانی اثر برایمان اهمیتی ندارد.
از فیلم «چاقوکشی» محصول ۲۰۱۹ به کارگردانی ریان جانسون تا «دختر گمشده» محصول ۲۰۱۴ به کارگردانی دیوید فینچر، پیچشهای موجود در فیلم معمولا به هیچ دردی نمیخورند اگر آن نقطهی اوج اصلی فیلم که رضایت مخاطبان را به همراه دارد و لذت تماشای فیلم را دو چندان میکند، خودش را نشان ندهد.
با این حال، بسیاری از فیلمهای معمایی مخاطبان خود را هیجانزده نمیکنند و از توضیح دلیل هر اتفاقی که در فیلم افتاده است، چشم میپوشند. این پایانبندیها برخی اوقات میتوانند خیلی هیجانانگیزتر شوند اگر معمای اصلی در پایان فیلم حل شود و جوابی برای آن پیدا شود. در حالی که عاقبتهایی با پایان باز خیالات تماشاگران را همچنان تشنه نگه میدارند، خواه فیلمی بر اساس یک ماجراهای یک قاتل سریالی واقعی باشد که هیچ وقت دستگیر نشده است یا یک تریلر تاریک و مبهم دربارهی افسانههای یونان، برخی از معماهای فیلم بهتر است که حلنشده باقی بماند.
۱۰. زودیاک (Zodiac)
- محصول: ۲۰۰۷ / کشور آمریکا
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: جیک جیلنهال، مارک رافلو، رابرت داونی جونیور و …
- امتیاز متاکریتیک: ۷۸ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۷ از ۱۰
قاتل فیلم «زودیاک» یک قاتل سریالی در دنیای واقعی است که بسیاری از قربانیان خود را در منطقهی شمالی ایالت کالیفرنیا در اواخر دههی ۶۰ میلادی پیدا میکرد. داستان این قاتل در مقایسه با سایه قانلهای سریالی دنیای واقعی، بیشتر به این دلیل تاثیرگذار است که پروندهی او هیچ وقت بسته نشد و این قاتل هیچ وقت دستگیر نشد.
«زودیاک» که یکی از بهترین فیلمهای دیوید فینچر به حساب میآید، به میزان زیادی به اتفاقات با گره کور وفادار است که شامل آن زمانی هم میشود که قاتل به یک برنامهی زندهی تلویزیونی دعوت میشود و گزارشهایی از قربانیانی که از دست او نجات یافتهاند، پخش میشود. و مثل زندگی واقعی، زودیاک مملو از این وقایع آزاردهنده است، به این دلیل که قاتل هیچ وقت به دام نمیافتد. با این حال، اشارهی قابل توجهی به یکی از مظنونین میکند که میتوانست همان قاتلی باشد که به دنبالش بودیم.
۹. یادگاری (Memento)
- محصول: ۲۰۰۰ / کشور آمریکا
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: گای پیرس، کری آن ماس، جو پانتولیانو و …
- امتیاز متاکریتیک: ۸۰ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۴ از ۱۰
در حالی که فیلم «تعقییب» محصول ۱۹۹۸، اولین تجربهی کارگردانی نولان محسوب میشود، این دومین فیلم اوست که از او کارگردانی محبوب ساخت که همهی استودیوهای فیلمسازی برای به دستآوردنش، شب و روز تلاش میکنند. «یادگاری» فیلمی غیرخطی است که داستان اصلیاش ورایت تلاش مردی با عارضهی فراموش است تا کسی را که زنش را به قتل رسانده است، پیدا کند و فیلم مدام با این روایت به عقب پرتاب میشود.
وقتی این فیلم به پایان میرسد که در واقع آغاز روایت داستان است، مخاطبان انتظار دارند که جواب سوالهایشان را بگیرند اما چیزی که نولان هم نویسندگی و هم کارگردانیاش را بر عهده دارد، به این سادگیها نیست. قاتل در فیلم «یادگاری» هیچوقت هویشتش فاش نمیشود اما برخی اشارات و سرنخهای تکاندهندهای موجود است که چه کسی میتواند قاتل باشد.
۸. آگراندیسمان (Blow-Up)
- محصول: ۱۹۶۶ / کشور انگلیس، ایتالیا و آمریکا
- کارگردان: میکلآنجلو آنتونیونی
- بازیگران: دیوید همینگز، ونسا ردگریو، سارا مایلز و …
- امتیاز متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۶ از ۱۰
این فیلم داستان یک عکاس را در دههی ۶۰ میلادی دنبال میکند که باور دارد صحنهی قتلی را حین عکاسی در پارک به ثبت رسانده است. این فیلم داستان این عکاس را نشان میدهد که در تلاش است تا دقیقا بفهمد ماجرا از چه قرار است. یافتههایش، او را به سمت چیزهای عجیبی میکشاند و در پایان فیلم، مخاطبان همچنان گیج و سردرگم میمانند.
دههها بعد، بازسازی آمریکایی از این فیلم به اسم «انفجار» محصول ۱۹۸۱ به کارگردانی برایان دی پالما عرضه شد که به همان اندازه خوب بود و این بار یک فیلمساز به جای یک عکاس تلاش میکرد تا معمای جنایت را حل کند. این فیلم داستان فیلم اصلی را به شکلی هوشمندانه و نوین بهروز میکند که برای تمامی بازسازیها صادق نیست اما درست مثل فیلم اصلی، معمای جنایت همچنان سر به مهر باقی میماند.
۷. خاطرات یک قتل (Memories of Murder)
- محصول: ۲۰۰۳ / کشور کره جنوبی
- کارگردان: بونگ جون هو
- بازیگران: سونگ کانگ هو، کیم سانگ کیونگ، کیم رو ها و …
- امتیاز متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۱ از ۱۰
«خاطرات یک قتل» بیشتر یک فیلم کارآگاهی است و اما این فیلم یکی از بهترینها در این سبک است و مثل «زودیاک» بر اساس داستان و اتفاقات واقعی است و با جسد زنی شروع میشود که در زمینی بیرون از شهر هواسئونگ در کره جنوبی پیدا شده است.
این فیلم پر از هیجان، کمدی سیاه و کارهای کارآگاهی دلهرهآوری است که هر فیلم انگلیسی زبانی در تقلای این است که به این سطح از استاندارد در ارائهی این تصاویر برسد. با این حال، بازهم مخاطبان فیلم سرد و بیجواب رها میشوند و در حالی که خود فیلم پر از پیچشهای داستانی است، تعجببرانگیزترین اتفاق میان همهی این وقایع این است که در واقع معمای هیچ کدام از آنها حل نشده است.
۶. تلقین (Inception)
- محصول: ۲۰۱۰ / کشور آمریکا و انگلیس
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: لئوناردو دیکاپریو۷ کن واتانابه، جوزف گوردون لویت و …
- امتیاز متاکریتیک: ۷۴ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۷ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۸ از ۱۰
آخرین برداشت از فیلم «تلقین» شاید معمایی است که صحبت زیادی دربارهی آن شده است. در حالی که شخصیت کاب سالها زمان صرف کرده است تا به خانه و پیش بچههایش برگردد و در پایان موفق به انجام این کار میشود، اما او توتم خود را میچرخاند تا ببیند که آیا باز هم خواب میبیند یا نه. اگر چرخش این فرفره متوقف شود کاب بیدار است اما اگر به چرخش خود ادامه دهد، او همچنان دارد خواب میبیند.
فیلم قبل از اینکه حرکت توتم متوقف شود، تمام میشود و بعد از ۱۱ سال، مردم هنوز هم سر این بحث میکنند که حقیقت ماجرا چیست. حتی یک تئوری وجود دارد که چرخش این فرفره، در واقع توتم کاب نبوده است و این حلقهی ازدواج اوست که توتم او بوده است به این دلیل که وقتی شخصیت کاب خواب میبیند، آن را در انگشتش میکند، اما وقتی بیدار است، دیگر در انگشتش نیست. فارغ از اینکه حقیقت ماچرا چیست، چرخش بیپایان این فرفره، یکی از بهیادماندنیترین برداشتهای پایانی دههی ۲۰۱۰ میلادی و شاید کل سینما باشد.
۵. جادهی مالهالند (Mulholland Drive)
- محصول: ۲۰۰۱ / کشور آمریکا و فرانسه
- کارگردان: دیوید لینچ
- بازیگران: جاستین ثرو، نائومی واتس، لورا هرینگ و …
- امتیاز متاکریتیک: ۸۵ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۹ از ۱۰
دشوار است که حتی در مورد اینکه داستان «جادهی مالهالند» حقیقتا چیست، صحبت کرد. چه برسد به اینکه معمای فیلم هم حلنشده باقی میماند. این فیلم تقریبا در حال و هوایی خیالی از هالیوود اتفاق میافتد، به این دلیل که تمامی وقایعی که رخ میدهند، خیلی سورئال هستند. این فیلم ماندگار از دیوید لینچ، داستان زنی با عارضهی فراموشی را روایت میکند که از سانحهی تصادف نجات یافته است اما از یاد برده است که چه کسی است.
در حالی که این برای تمامی پروژههای لینچ صادق است، داستان فیلم فقط پرسشهای زیادی را مطرح میکند و البته هیچ جوابی هم برای این پرسشها ارائه نمیدهد. گرچه معمای این فیلم مرموز و عجیب، حلنشده باقی میماند، یک جواب واضح وجود دارد: این موضوع برای همه صادق است و هیچ کس نتوانتسه است پی به راز این فیلم ببرد و سرنخهایی که لینچ در جعبهی DVD این فیلم قرار داده است، کمک چندانی به این کار نکرده است..
۴. کوکب سیاه (The Black Dahlia)
- محصول: ۲۰۰۶ / کشور آمریکا، فرانسه و آلمان
- کارگردان: برایان دی پالما
- بازیگران: جاش هارتنت، اسکارلت جوهانسون، آرون اکهارت و …
- امتیاز متاکریتیک: ۴۹ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۳۲ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۵/۶ از ۱۰
کارگردان آمریکایی برایان دی پالما علاقهی وافری دارد به اینکه مخطبان فیلمش را درست در لبهی صندلی نگه دارد؛ با معمایی که کلید قفلش باز نمیشود و نه تنها او این کار را با کارگردانی فیلم «انفجار» انجام داده است، بلکه با ساخت فیلم «کوکب سیاه»، بار دیگر این کار را تکرار کرده است و مثل بیشتر فیلمهایی که بر اساس داستان یک جنایت واقعی هستند، این فیلم پر از درام است و ماجرای قتل زنی به اسم الیزابت شورت با نام مستعار کوکب سیاه را به تصویر میکشد.
الیزابت شورت به شکل وحشیانهای در سال ۱۹۴۷ به قتل رسیده است و این فیلم داستان دو کاراگاه پلیس لسآنجلس را دنبال میکند که بر حسب اتفاق به دنبال حل این پرونده هستند. از قضا، برای فیلمی با پروندهی حلنشدهی این جنایت بیرحمانه، «کوکب سیاه» تصویری زیبا از لسآنجلس دههی۱۹۴۰ میلادی را به تصویر میکشد.
۳. خواب ابدی (The Big Sleep)
- محصول: ۱۹۴۶ / کشور آمریکا
- کارگردان: هاوارد هاکس
- بازیگران: هامفری بوگارت، لورن باکال، مارتا ویکرز و …
- امتیاز متاکریتیک: ـــ
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۹ از ۱۰
«خواب ابدی» یکی از فیلمهای برتر و سرسخت کارآگاهی است به این دلیل که این فیلم موتور محرکی برای ژانر نوآر شد و منبع الهامی برای بسیاری از فیلمهای پس از خود. اما پیش از همه چیز، این فیلم مقدمهای برای بسیاری از فیلمهای عصر خود شد که پایان خوشی ندارند.
این فیلم پر از پیچشهایی است که مغز شما از از دیدنشان سوت میکشد که مخاطبان را تا آخرین لحظهی فیلم در معرض حدس و گمان میگذارد اما این فیلم بسیار بیشتر از فیلمی متعلق به ژانر «کار کی بود» یا (Whodunnit) است. همانگونه که در وبسیات Den of Geek گفته شده است، ریموند چندلر که رمانی را که فیلم بر اساس آن ساخته شده است، نوشته است، یک بار اذعان کرد که حتی خودش هم نمیداند که قانل چه کسی است و البته اهمیتی هم ندارد.
۲. از جهنم (From Hell)
- محصول: ۲۰۰۱ / کشور آمریکا
- کارگردان: برادران هیوز
- بازیگران: جانی دپ، هدر گراهام، ایان هولم و …
- امتیاز متاکریتیک: ۵۴ از ۱۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۵۷ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۸ از ۱۰
یک فیلم دیگر که داستان یک قاتل واقعی را به تصویر میکشد که هیچ وقت پیدا نشد. «از جهنم» داستان روند بازرسی قتلهای جک قاتل (Jack The Ripper) را به تصویر میکشد. در حالی که معلومات بسیاری کمی دربارهی او وجود دارد، «از جهنم» آزادی عمل بسیاری در داستان اصلی به کار میگیرد، خصوصا مثل این است که بر اساس یک کمیک بوک است و قتلهای یک جنایتکار را به تصویر میکشد.
این فیلم داستان بازرس اسکاتلندیارد به اسم فردریک آبرلاین را روایت میکند؛ بازرسی در دنیای واقعی که به افیون و آبسنت معتاد است و البته تصویر او در این فیلم به شدت دراماتیزه شده است. اما این باعث هیجانانگیزشدن فیلم میشود حتی با اینکه پرونده درست مثل واقعیت، حلنشده باقی میماند.
۱. مثلث (Triangle)
- محصول: ۲۰۰۹ / کشور انگلیس و استرالیا
- کارگردان: کریستوفر اسمیت
- بازیگران: ملیسا جورج، مایکل دورمن، ریچل کارپانی و …
- امتیاز متاکریتیک: ـــ
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۰ از ۱۰۰
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۹ از ۱۰
فیلم «مثلث» داستان شخصیتی به نام جس است که با دوستانش به یک سفر دریایی میرود و کشتی آنها توسط طوفانی واژگون میشود و بازماندگان در یک کشتی عجیب و خالی در وسط دریا پیدا میشوند. چیزی در این فیلم وجود دارد که از اول درست نیست و باعث میشود که مخاطبان فیلم از اول تا آخر فیلم مدام سرشان را بخارانند و به فکر فرو روند.
قاتلی در کشتی حضور دارد اما این افشاشدن معماها و سوالهای بزرگتری را ایجاد میکند. طرفداران خودشان به نتیجهای رسیدهاند و البته برخی تئوریهای قانعکننده نیز از سوی طرفداران وجود دارد به مانند اینکه این فیلم درواقع بازگویی افسانهی سیزیف در یونان باستان است اما این مسئله همواره مثل یک راز باقی خواهد ماند.