اینکه بعد از گذراندن یک روز کاری، احساس خستگی کنید، کاملا طبیعی است. به هر حال، ساعت‌های طولانی سر پا ایستادن و یا حتی نشستن پشت میز، توان انسان را تحلیل می‌برد و فرد احتیاج به تجدید قوا دارد. به علاوه، هر فرد شاغلی باید در کنار کار کردن، توانایی پیش بردن فعالیت‌های روزمره‌ی خود بعد از ساعات کاری را هم داشته باشد؛ این در حالی است که بعضی از افراد، بعد از گذراندن یک روز کاری، به قدری خسته‌اند که عملا توانایی انجام هیچ کار دیگری را ندارند و شاید ترجیح دهند که به جای شام خوردن، زودتر بخوابند!
فکر می‌کنید دلیل یا دلایل این موضوع چیست و چرا بعضی افراد بعد از کار، خیلی خسته‌ترهستند؟
۱. شما بیش از حد از صفحه‌ی مانیتور کامپیوتر خود استفاده می‌کنید
مشاغل زیادی وجود دارند که مجبورید در آنها چندین ساعت در روز با کامپیوتر کار کنید. اگرچه این سبک کاری برای خیلی از ما عادی شده است، اما به هیچ‌وجه سبک سالمی نیست. چشم‌های ما از نگاه کردن طولانی به مانیتور خسته می‌شوند. همچنین، رنگ صفحه‌ی نمایش هم می‌تواند بر روحیه‌ی ما اثر بگذارد.
اما چه باید کرد؟
راهکار بسیار ساده است و کافی است در حین کار، هوشمندانه به خودتان فرصت استراحت بدهید؛ مثلا می‌توانید برای یک دقیقه، چشم‌های خود را ببندید و یا هر ۲۰ دقیقه یک‌بار، به نقاطی دورتر از صفحه مانیتور، نگاه کنید. این کارها فشار وارد بر ماهیچه‌های چشم را کم می‌کند. به علاوه، مغز شما هم اندکی فرصت استراحت پیدا می‌کند.
خود شما اولین کسی هستید که متوجه تغییرات پیش آمده می‌شوید. اگر مدتی است که مدام دچار سردرد می‌شوید، شاید بهتر باشد که چکاپی از چشم‌های خود انجام دهید و در صورت نیاز، حین کار از عینک استفاده کنید.
۲. شما از فشار تعاملات شخصی خسته شده‌اید
هر محیط کاری پر است از آدم‌هایی که لزوما از ارتباط با آنها لذت نمی‌بریم، بنابراین هر چقدر هم که اجتماعی و اهل معاشرت باشید، طبیعی است که گاهی در اثر تعامل با دیگران کمی احساس خستگی کنید. تعاملات کاری بسیار متفاوت از روابط دوستانه است. شما می‌توانید بدون خستگی، ساعت‌ها با دوستان صمیمی خود حرف بزنید، اما در برخوردهای رسمی و در محیط کار، شرایط متفاوتی وجود دارد. این موضوع می‌تواند بر سطح انرژی شما تاثیر بگذارد؛ این امر به ویژه اگر فردی درون‌گرا هستید، صادق است.
اما چه باید کرد؟
طبیعی است که بعد از تعامل روزانه با مردم احساس خستگی کنید، اما راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید دراینباره خود را تقویت کنید.
اگر تعاملات کاری انرژی شما را می‌گیرند، شاید بهتر باشد که کمی آنها را محدودتر کنید؛ مثلا موقع صرف صبحانه در شرکت و وقتی آشپزخانه خالی است، به جای پیوستن به جمع، بلند شوید و برای خود، چای یا قهوه درست کنید.
اگر می‌خواهید از دعوت به بیرون برای صرف ناهار با همکاران اجتناب کنید، محترمانه عذرخواهی کنید و ناهار را به دفتر ببرید و هدفون خود را به میز وصل کنید تا پشت میز غذا بخورید.
با حفظ ادب و تا جایی که ممکن است، جلسات کاری را کوتاه‌تر برگزار کنید.
درست است که شاید بعضی از این رفتارها به مذاق همه خوش نیاید، اما مطمئن باشید که این حق شما است که گاهی خلوت شخصی خود را داشته باشید و این رفتارها، از شما یک انسان بی‌ادب نخواهد ساخت، به علاوه، به زودی خواهید دید که انرژی از دست رفته، جبران می‌شود.
۳. شغل پر‌استرسی دارید
اگر در یک محیط استرس‌زا هستید، احتمالاً در پایان روز احساس تخلیهی انرژی و خستگی زیادی خواهید کرد. وقتی استرس داریم انرژی زیادی مصرف می‌کنیم؛ گاهی حتی کالری بیشتری می‌سوزانیم و علایم جسمی مانند تیر کشیدن‌ها و دردها هم به سراغ‌مان می‌آیند. نباید تعجب کرد که بدن و ذهن ما در هنگام استرس سریع‌تر خسته می‌شوند.
اما چه باید کرد؟
شرایط کاری خود را در نظر بگیرید و ببینید چه راه‌هایی برای کاهش استرس در هنگام کار پیدا می‌کنید. ممکن است خوردن یک غذای سالم، یا کمی استراحت و یا گوش دادن به یک موسیقی آرام‌بخش، موثر باشند. اگر امکانش را دارید چند دقیقه‌ای از فضای کار بیرون بروید و کمی قدم بزنید. حتی می‌توانید تلفنی با کسی که دوستش دارید، صحبت کنید و یا چند دقیقه مدیتیشن انجام دهید. به هر حال باید بدانید که هر کاری که برای کاهش سطح استرس خود در محل کار انجام دهید، واقعاً در سطح انرژی شما بعد از کار، تفاوت ایجاد می‌کند.
۴. شغل شما جنبه‌ی فیزیکی دارد
ممکن است شغلی داشته باشید که جنبه‌های فیزیکی زیادی دارد؛ شاید مجبور باشید تمام روز سر پا بایستید، وسایل سنگینی حمل کنید و یا از لباس‌ها و تجهیزات ایمنی شخصی استفاده کنید. به هر حال اگر شغل شما همراه با فعالیت‌های فیزیکی پیوسته باشد، تعجبی ندارد که وقتی به خانه می‌رسید خسته شده باشید.
بدن ما برای حرکت مداوم ساخته نشده است، بنابراین یک تغییر طولانی در راه رفتن و یا ایستادن واقعاً می‌تواند بر سطح انرژی ما تأثیر نامطلوبی بگذارد.
اما چه باید کرد؟
حتما قبل از شروع کار، یک غذای مقوی و مغذی بخورید. در ساعات استراحت بین کار هم از خوردن میان‌وعده‌های انرژی‌زا مثل میوه‌ها یا آجیل غافل نشوید.
قبل از و بعد از کار، برای تجدید قوا، از حرکات کششی استفاده کنید؛ این کار را بخصوص در مورد ماهیچه‌هایی که بیشتر از آنها استفاده می‌کنید، انجام دهید.
وقتی به خانه می‌آیید، یک دوش آب گرم کوتاه بگیرید تا به آرامش بیشتر خود کمک کنید.
با مجموعه‌ی این اقدامات، سطح انرژی خود را به جایی برسانید که مطمئن شوید برای یک روز پرکار دیگر، آماده‌اید.
۵. شما به اندازه‌ی کافی از مغز خود استفاده نمیکنید و خسته شده‌اید
شاید این موضوع برای شما تعجب‌آور باشد، اما اگر روز را با خستگی به پایان می‌برید، ممکن است به این دلیل باشد که شما آنقدر کار نکرده‌اید که ذهن خود را مشغول کنید.
گاهی اوقات مغز ما از عدم‌استفاده خسته می‌شود. در این حالت، یا به دلیل عدم تحریک، به خواب‌آلودگی عادت می‌کند و یا احساس خستگی روانی می‌کنیم، چون مغز ما سیگنال‌های خستگی، سرخوردگی و عصبانیت را دریافت می‌کند.
اگر به خاطر کم‌کاری‌های خودتان، عصبی هستید و احساس بی‌کفایتی می‌کنید، تعجبی ندارد که در پایان روز، یک افت انرژی آزاردهنده را تجربه کنید.
اما چه باید کرد؟
برنامه‌ریزی داشته باشید. شاید این جمله خیلی کلیشه‌ای و تکراری باشد، اما در عمل، نتایج شگفت‌انگیزی به دنبال دارد. به این ترتیب شما با بازدهی بیشتر، احساس خستگی کمتری خواهید داشت.
سعی کنید به صورت روزانه اهداف کوتاه‌مدتی تعیین کرده و نسبت به انجام دادن آنها مقید باشید.
وظایف کاری خود را تقسیم کرده و هر ساعتی از روز را به یکی اختصاص دهید، اما اجازه ندهید کارها و وظایف شما، روند یکنواختی به خود بگیرند. فراموش نکنید که مخلوط کردن چیزها به شما کمک می‌کند تا تمرکز بیشتری بر کار خود داشته باشید و ذهن خود را از انفعال و خسته شدن باز دارید.
۶. شما به مواد مغذی بیشتری احتیاج دارید
فرقی نمی‌کند که در خانه باشید یا محل کار؛ موضوع تغذیه چیزی است که مستقیما روی سطح انرژی شما اثر می‌گذارد و این در حالی است که بسیاری از افراد شاغل، صبح‌ها با عجله و بدون صرف یک صبحانه‌ی سالم و مقوی، خانه را ترک می‌کنند. احتمالا بعضی از این افراد برای ناهار هم وقت کافی نمی‌گذارند و در نهایت به یک ساندویچ سوپرمارکتی یا مقداری میان‌وعده به عنوان ناهار، اکتفا می‌کنند. متاسفانه این هم یک موضوع متداول است که کمتر به آن اهمیت می‌دهیم، اما می‌تواند سطح انرژی ما را به نحو محسوسی کم کرده و ما را خسته کند. تعجبی ندارد که با وجود این رژیم‌های غذایی ناسالم و پشت سر گذاشتن یک روز کاری سخت، در پایان روز، توان انجام هیچ کاری را نداشته باشیم!
اما چه باید کرد؟
خوردن یک صبحانه‌ی مقوی را از اولویت‌های خود قرار دهید. اگر هنگام صبح وقت کافی ندارید، می‌توانید غذای خود را از شب قبل آماده کنید؛ مثلا جوی دو سر یک صبحانه‌ی مقوی و آسان است، شاید هم ترجیح دهید از ترکیب چند میوه‌ی مختلف استفاده کنید، به هر حال برنامه‌ی مشخصی برای صرف صبحانه داشته باشید. به علاوه، سعی کنید برای ناهار خود هم یک غذای خانگی و جمع‌و‌جور تهیه کنید. این موضوع هم باعث صرفه‌جویی اقتصادی می‌شود و هم شما برای ناهار یک غذای خوشمزه‌ی خانگی خواهید داشت. برای مقابله با افت انرژی بعد از ظهر‌ها هم چند میان‌وعده‌ی سالم مثل انواع میوه‌ها یا چند عدد خرما همراه داشته باشید.
۷. وضعیت قرارگیری شما باعث خواب‌آلودگی شما می‌شود
ممکن است عجیب به نظر برسد، اما نحوه‌ی نشستن اشتباه شما، خیلی بیشتر از یک پشت درد ساده بر بدن شما تأثیر می‌گذارد! این موضوع می‌تواند مشکلات گوارشی برای شما ایجاد کند، بر روحیه‌ی شما تأثیر بگذارد و باعث خستگی شود.
اگر در پایان یک روز کاری، اغلب احساس درد و خواب‌آلودگی می‌کنید، این به طور بالقوه به دلیل این است که روی صندلی خود میفتید یا به شکل ناصحیح می‌نشینید. هرچه بدن ما بیشتر در موقعیت‌های غیر طبیعی قرار گیرد، فشار بیشتری را تحمل می‌کند و اینجا است که کم کم علایم هشداردهنده، ظاهر می‌شوند.
اما چه باید کرد؟
سعی کنید روی حالت بدن خود کار کنید! حتی در صورت نیاز می‌توانید زنگ هشداری را روی تلفن خود تنظیم کرده و این موضوع را پیوسته به خود یادآوری کنید. اطلاعات خود را در زمینه‌ی طرز نشستن و ایستادن صحیح بالا ببرید. سعی کنید ستون فقرات خود را در وضعیت درستی نگهدارید و در صورت لزوم، برای صندلی خود از یک پشتی مناسب استفاده کنید. جالب است بدانید که در بعضی کشورها، این موضوع یک الزام قانونی است، بنابراین قطعا ارزش بررسی کردن را دارد.
۸. شما به اندازه‌ی کافی استراحت نمیکنید
اگر وقتی از محل کار به خانه می‌آیید، واقعا احساس خستگی می‌کنید، ممکن است به این دلیل باشد که از ساعت‌های تنفس بین کار به درستی استفاده نمیکنید.
اگرچه این مساله می‌تواند مربوط به مهارت شما در مدیریت زمان باشد، اما در عین حال می‌تواند نشان دهد که شما بیش از اندازه مغز خود را تحت‌فشار قرار می‌دهید.
اگر به اندازه‌ی کافی استراحت نکنید، مغز شما دائما مملو از ایمیل ، موسیقی ، مکالمات و تمام چیزهای دیگری می‌شود که در طول روز کاری با آنها سر و کار دارید.
فراموش نکنید که این اضافه بار حسی، یک چیز واقعی است و در حال تخلیهی انرژی شما است.
اما چه باید کرد؟
در فواصل زمانی مشخص، زنگ هشدار تلفن خود را تعریف کنید و هر بار به خودتان ۵ دقیقه زمان بدهید تا تجدید قوا کنید و کمی نفس بکشید. پاهای خود را دراز کنید و نفس‌های عمیق بکشید.
در طول روز، شادابی خود را حفظ کنید تا زمانی که به خانه می‌رسید انرژی بیشتری داشته باشید.
۹. شما به اندازه‌ی کافی هیدراته نشده‌اید
آب، ماده‌ی معجزه‌آسایی است که همه‌ی ما به آن نیاز داریم، اما به اندازه‌ی کافی از آن استفاده نمی‌کنیم. آب، به سلامت عمومی بدن، شادابی پوست و مو و حفظ سطح انرژی ما کمک می‌کند. اگر در اواخر روز خواب‌آلود هستید، ممکن است به دلیل کم‌آبی بدن باشد. این یک فرمول بسیار ساده است؛ هرچه آب بدن ما کمتر باشد ، خسته‌تر می‌شویم.
اما چه باید کرد؟
یک بطری آب در کنار خود داشته باشید و در فواصل منظم در طول روز و حین کار، آب بنوشید. اگر فراموش می‌کنید، می‌توانید از زنگ هشدار گوشی خود استفاده کنید یا به هر حال یک برنامه برای یادآوری و پیگیری این موضوع داشته باشید. به علاوه برای اینکه با علاقه این کار را انجام دهید، ترفندهای زیادی وجود دارند؛ مثلا می‌توانید از نوشیدنی‌های بدون قند استفاده کنید و یا اگر آب سرد را ترجیح می‌دهید، آن را فریز کنید.
۱۰. شما به دلیل دریافت قند و کافئین اضافی، دچار افت شدید انرژی می‌شوید
اگر معمولا تا ساعت ۲ بعد از ظهر احساس کاملاً خوبی دارید، اما به یکباره احساس خستگی می‌کنید و روی میز خود به حالت نیمه خوابیده میفتید، باید بدانید که شما تنها نیستید. به علاوه این موضوع می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد؛ مانند خوردن یک ناهار سنگین و یا افت انرژی به خاطر پایین آمدن قند خون.
ممکن است شما بتوانید با یک میان‌وعده یا قهوه‌ی شیرین، بعد از ناهار به کار خود ادامه دهید، اما باید بدانید که این روند، هنگام بازگشت به خانه احساس خستگی زیادی در شما ایجاد می‌کند.
اما چه باید کرد؟
سعی کنید سطح متعادل قند و کافئین را در طول روز (به ویژه بعد از ظهر) حفظ کنید. یک ناهار سبک‌تر میل کنید تا خیلی سیر و خواب‌آلود نشوید!
پیاده‌روی سریع بعد از ناهار می‌تواند به شما کمک کند، اما اگر همچنان احساس می‌کنید برای گذراندن بعد از ظهر به کافئین نیاز دارید، ابتدا یک لیوان آب سرد بنوشید.
گاهی اوقات خستگی، ناشی از کم‌آبی بدن است و با همین کار ممکن است دیگر نیازی به قهوه نباشد و بتوانید انرژی خود را دوباره بالا ببرید.
اگر باز هم وسوسه‌ی خوردن قهوه را داشتید، آن را با نوشیدنی‌های بدون کافئین جایگزین کنید، در ضمن از از نوشیدن شربت‌های شیرین در این ساعات هم خودداری کنید.
به یاد داشته باشید که هرچه بتوانید بدن خود را در بعد از ظهر متعادل‌تر نگه دارید، پس از کار هم انرژی بیشتری خواهید داشت.
سخن آخر
در این مقاله از دیجی‌کالا مگ، راجع به راه‌های هدر‌رفت انرژی در هنگام کار و راهکارهای مقابله با آنها صحبت کردیم، اما اگر این موضوع مختص کار نیست و همیشه احساس خستگی می‌کنید، شاید باید نگاه دقیق‌تری به سلامت عمومی خود داشته باشید و با یک پزشک دراینباره مشورت کنید. به طور کلی، خستگی می‌تواند دلایل جسمی و روانی زیادی داشته باشید و در صورتی که ریشه‌ی مشکل خود را پیدا کنید، خیلی راحت‌تر می‌توانید این احساس نامطلوب را مدیریت کنید. شاد و سلامت باشید.