آیا مصرف سویا هورمون‌های مردانه را کاهش می‌دهد؟
مصرف شماری از خوراکی‌ها با سؤال‌های تناسب جنسیتی همراه است؛ اینکه به عنوان مثال خوردن کدام ماده غذایی برای کدام جنس مناسب است؟ این سؤال‌ها در مواردی ریشه در تحقیقات قدیمی و گاهی باورهای عامیانه دارند. درستی این موارد در برخی تحقیقات جدید، تأیید و در برخی رد شده است و در مواردی نیازمند تحقیقات زیادتر بوده است.
سویا یکی از موارد این ابهام در ذهن مصرف‌کنندگان است. آیا مصرف سویا بر سلامت مردها، تأثیرات منفی دارد؟
خوراکی محبوب آسیای جنوب شرق
مصرف سویا که در آسیای جنوب شرق و چین منسوب به سال‌های قبل از میلاد است، امروزه در تمام دنیا رواج پیدا کرده است. سویا نه تنها به عنوان منبع پروتئین گیاهی در گیاه‌خواران بلکه جزئی از ترکیبات غذایی طرفداران غذاهای آسیایی در سرتاسر دنیاست. محصولات غذایی زیادی هستند که سویا از جمله ترکیبات سازنده آنها به شمار می‌آید.
بر خلاف دسته زیادی از خوراکی‌ها، فرایند تخمیر روی سویا مواد مغذی مفیدی را در آن فعال می‌کند. توفو، میسو، تمپه و ناتو هر کدام خواص منحصر به فردی دارند که در نتیجه ایزوفلاون‌های اکتیو پدید می‌آید.
مکمل‌های غذایی سویا شامل کپسول‌ها و پودرهای حاصل از تخمیر سویا یا ایزوفلاون‌های موجود در آن هستند و به خصوص در تهیه پودرهای ورزشی و گیاهی پروتئینی استفاده می‌شوند.
مصرف سویا در مردان و سطح تستسترون
این سؤال که آیا سویا قادر به افزایش یا کاهش سطح هورمون تستسترون در بدن مردان است، توسط انجمن بین‌المللی پزشکی جنسی چنین پاسخ داده شده است: نه، مصرف خوراکی سویا تسترون را در مردان بالا یا پایین نمی‌برد.
ادامامه یا دانه سبز سویا، محصولات مشتق شده از سویا نظیر شیر سویا و توفو هم شامل این پاسخ می‌شوند.
این در حالی است که ملاحظاتی در رابطه با اثر کاهنده تستسترون در پس مصرف سویا وجود دارد.
این گمانه‌زنی‌ها به دلیل ترکیبات فعال موجود در سویا از جمله ایزوفلاون‌ها به خصوص فیتواستروژن‌ها با منبع گیاهی، که رفتار شبه استروژنی دارند شکل گرفته و منجر به انجام تحقیقات متعددی روی سویا شده است.
استروژن‌ها در واقع هورمون‌هایی هستند که در بدن زنان مسئول سلامت سیستم تناسلی و باروری است و در بدن مردان هم‌ترشح می شود اما سطح بسیار پایین‌تری را دارد.
در یک مقاله مقایسه‌ای که به مقایسه نتایج ۱۶ مطالعه بر اثرات سویا در مردان پرداخته است، مشخص شده که دریافت و مصرف غذاهای سویادار، پودرهای پروتئینی و مکمل‌های ایزوفلاونی مشتق از سویا، تا ۶۰ گرم پروتئین سویا یا ۲۴۰ گرم ایزوفلاون سویا در روز تأثیری بر تستسترون آزاد یا سطح کلی تستسترون نداشته است.
در واقع نتایج این تحقیقات نشان‌دهنده کاهش ریسک ابتلا به سرطان پروستات در مردان مصرف‌کننده این مقدار سویا بوده است.
باید این مطلب را بازگو کنیم که تنها برخی از تحقیقات روی حیوانات، نتایج نامطلوبی از مصرف سویا بر روی هورمون‌های مردانه نشان داده که تکرار آن تحقیقات روی انسان‌ها نتایج را اثبات نکرده است.
بنابر این تحقیقات و تحقیقات گسترده در حال انجام، همچنان مصرف سویا در مردها بدون اثرات منفی بر روی هورمون‌های مردانه گزارش شده است.