تغذیه و شیردهی نوزادان چندقلو

تغذیه نوزادان چند قلو

شیردهی به دوقلوها

امکان شیردهی به نوزادان دو قلو و چند قلو با شیر مادر اکثرا شگفت انگیز به نظر می رسد. بررسی ها نشان داده اند که میزان شیر در مادری که تنها یک نوزاد دارد در 2 تا 4 ماهگی 750 تا 800 میلی لیتر در 24 ساعت برآورد شده است. این میزان در مادران دارای شیرخواران دو قلو که هر یک از شیرخواران را 7 بار در 24 ساعت شیر داده 2200 میلی لیتر و در مادری که سه قلو داشته 3080 میلی لیتر است.

همین بررسی ها نشان داده اند که میزان لاکتوز (قند شیر) در این مادران بیشتر از مادران دارای یک شیرخوار می باشد. بنابراین هر چه مکیدن نوزاد (و نوزادان) بیشتر باشد، تولید شیر هم بیشتر خواهد شد. پس باید از این پدیده طبیعی بهره گرفت و دو قلو ها را مکرر و به خصوص همزمان به سینه مادر گذاشت تا با تولید و ترشح بیشتر شیر، هر دو نوزاد شیر کافی دریافت کرده و به خوبی رشد کنند.

حمایت از مادران شیرده چند قلو

مطالعات نشان داده اند که ایجاد هر گونه تردید در ذهن مادر و عدم حمایت و کمک به او، باور نادرست نا کافی بودن شیرش را تقویت و شیر دهی را در مادرانی که حتی یک نوزاد شیرخوار دارند نا موفق می کند.

از آنجا که تولد نوزادان دو یا چند قلو اغلب با زودرسی یا کم وزنی همراه است، مراقبت و شیردهی به نوزادان دو قلو و چند قلو، نیازمند روش های مناسبی است که باید از زمان بارداری مادر تا مدتها بعد از تولد نوزاد بکار گرفته شود. هنگامی که مادر از بارداری بیش از یک جنین آگاه می شود نسبت به توانایی خود در مراقبت و تغذیه فرزندان نگران می گردد.

برخورد صحیح همسر و اطرافیان، واطمینان دادن به او که این کار میسر می باشد و اینکه مادر از حمایت آنان برخوردار است، سبب آرامش او گردیده و کمک میکند تا مادر خود را برای نیازهای دوران بعد ازتولد آماده تر کرده و با مشکلات کمتری روبرو شود.

دفعات شیردهی به نوزادان دو قلو و چند قلو

تغذیه این مادران باید متعادل و با دریافت 500 تا 1000 کالری اضافی (نسبت به دوران قبل از بارداری) باشد تا جنین ها از رشد مناسب برخوردار شوند. توصیه میشود این مقدار غذا در حجم کم و دفعات مکرر دریافت گردد. در این مادران میزان افزایش وزن تا دو برابرحاملگی یک قلو غیر عادی نیست.

لازم است در مورد شرایط و محل مراقبت نوزادان چند قلو و چگونگی شیردادن آنها و نیز چگونگی دوشیدن و نگهداری شیر، به مادر و اطرافیان آموزش های لازم داده شود. برای اطمینان از تولید شیر بیشتر و رشد کافی نوزادان، هر نوزاد باید در شبانه روز 8 تا 10 بار تغذیه شود و 5 تا 6 پوشک خیس داشته باشد.

پس از زایمان ممکن است یکی از نوزادان نیاز به مراقبت های ویژه داشته و تغذیه دهانی برایش ممکن نباشد. در این شرایط باید به مادر کمک شود تا بتواند در اولین فرصت نوزادش را شیر دهد و اگر یکی از نوزدان نتواند همراه با مادر و نوزاد دیگر مرخص شود، باید امکان مراجعه مادر به محل نگهداری نوزاد و تغذیه او فراهم باشد.

نکات مهم شیردهی به نوزادان دو قلو و چند قلو

ممکن است مادر با یکی از نوزادان به دلایل مختلف ارتباط عاطفی بیشتری برقرار کند، اما با گذشت زمان و تغذیه آنان با شیر مادر، علاقه به نوزادان متعادل می شود. بهتر است که در هر وعده هر نوزاد از یک پستان و بخصوص همزمان تغذیه شود. در صورتی که هر دو نوزاد در هر وعده از یکی از پستان ها تغذیه می کنند، باید نوزادی که در وعده قبل نفر اول تغذیه شده است در وعده بعد نفر دوم باشد تا هر دو از ترکیبات ابتدا و انتهای شیر یکسان تغذیه شوند. 

هرچند مادران دارای دو یا چند قلو توانایی تولید شیر کافی برای شیرخوارانشان را دارند، ولی مدت زمانی که برای تغذیه آنها لازم است نسبتا زیاد و تنظیم آن برای مادر مشکل است. تغذیه همزمان دو شیرخوار به کمک همسر یا اطرافیان باعث صرفه جویی در وقت مادر می شود. ضمنا باید ترتیبی داد تا مادر از استراحت و تغذیه کافی برخوردار باشد. مشکلات تغذیه دو و چند قلو ها را باید با تاثیرات بسیار با ارزش شیر مادر بر سلامت مادر و بخصوص بر سلامت شیرخواران که ممکن است نارس و کم وزن هم باشند، مقایسه کرده و موانع شیردهی با شیر مادر را به نفع مادر و شیرخواران برطرف نمود.

در پایان شایسته است تاکید کنیم که طبق نتایج آخرین بررسی ها، میزان تولید شیر مادر به نیاز شیرخواران، دفعات مکیدن آنها، آرامش و استراحت، تغذیه مناسب و داشتن کمک و مشوق مادر بستگی دارد.

                                         ,

منبع: ترویج تغذیه با شیر مادر، نشر صندوق سازمان ملل متحد (یونیسف) در ایران(دکتر مسیح معروف)