کشف نشانه‌های حیات در سیاره زهره / پایان مأموریت کاوشگر کاسینی در میان حلقه های اطراف زحل

اخترشناسان در اتموسفر سیاره زهره گاز مونوفسفین را کشف کرده اند. این گاز یک ترکیب شیمیایی از فسفور و سه اتوم هیدروژن «PH3» است و در زمین بیش از همه توسط باکتری‌ها تولید می‌شود که در محیط‌هایی با اکسیژن کم رشد می‌کنند.

تیم همکار جان گریفیس از دانشگاه کاردیف در مجله علمی «اخترشناسی طببعی» در همین مورد نوشتهاند که کشف این گاز به هر صورت یک منبع بیولوژیکی را در سیاره همسایه زمین ثابت نمی‌کند؛ بلکه این گاز بیشتر نشان‌دهنده یک جریان ناشناخته جیولوژیکی و یا شیمیایی می‌باشد. 

خانم سارا سیاگر، یک تن از نویسنده‌های همکار این تحقیق از انستیتوت فناوری ماساچوسِت به خبرنگاران گفت: «ما ادعا نداریم که حیات را در سیاره زهره کشف کرده ایم، بلکه ما موجودیت گاز مونوفسفین را ردیابی کرده ایم که منبع آن هنوز یک راز است.»  

با این حال پژوهشگران همچنان احتمال امکان حیات در سیاره زهره را بعید نمی‌دانند. این سیاره به اندازه زمین بزرگ است و اطراف آن را ابر ضخیمی پوشانده است. در نتیجه تاثیرات گازهای خیلی شدید گلخانهای دما یا حرارت سطح زهره تا ۴۰۰ درجه سانتی گراد می‌رسد که موجودیت حیات را ناممکن می سازد.

پژوهشگران با استفاده از یک تلسکوب، خطوط هیجان انگیزی را در اتموسفیر زهره کشف کرده اند که فقط با موجودیت گاز مونوفوسفین می‌توانند تشکیل شوند.

اما در قسمت های بالایی اتموسفر سیاره زهره، یعنی در ۵۰ تا ۶۰ کیلومتری سطح آن، حرارت هوا معتدل تر می باشد و احتمال زندگی را ممکن می‌سازد، آنچه که سبب گمانه زنی در مورد میکروارگانیسم‌های شناور شده است.

پژوهشگران سیاره زهره را توسط تلسکوب‌های جیمس کلارک ماکسویل در هاوایی و مجمع تلسکوب اتاکاما در چیلی مورد بررسی و ارزیابی قرار داده اند.

این پژوهشگران ضمن این تحقیقات خطوط خیلی هیجان انگیزی را کشف کرده اند که فقط با موجودیت گاز مونوفسفین می‌توانند ایجاد شوند.

پایان مأموریت کاوشگر کاسینی در میان حلقه های اطراف زحل

سقوط تحت کنترول

قرار است کاوشگر "کاسینی" پس از تاریخ ۲۶ اپریل سال جاری ۲۲ بار میان سیاره زحل و حلقه های اطراف آن پرواز کند. در اواسط ماه سپتمبر امسال "کاسینی" به گونه کنترل یافته به این سیاره سقوط می کند. به این ترتیب مأمورت فضایی کاسینی، که در سال ۱۹۹۷ به فضا فرستاده شده بود و در سال ۲۰۰۴ به مدار سیاره زحل رسیده بود، رسماً خاتمه می یابد.

منشاء سیستم ها

به قول توماس سوربوخن، منیجر اداره تحقیقات فضایی امریکا (ناسا)، تا کنون هرگز یک سفینه فضایی از این منطقه بی‌نظیر در فضا نگذشته است. او می گوید: «چیزی که ما از این دور زدن های نهایی و جسورانه کاسینی می آموزیم اینست که درک ما نسبت به ایجاد و شکل گیری سیاره های غول پیکر و نظام های سیارگان در همه جا، بهبود می یابد. این مأموریت واقعاً تا پایان آن با کشفیات تازه سر و کار دارد.»

ترس از ذرات

میان سیاره گازی زحل و حلقه های اطراف آن حدود ۲۴۰۰ کیلومتر فاصله وجود دارد. ایرل مایز از اداره ناسا می گوید: «ما بر اساس مدل های خود انتظار داریم که این فاصله عاری از ذرات بزرگی باشد که بتوانند کاوشگر را تخریب کنند. به یقین چیز های ناشناخته در آنجا وجود دارند، اما این یکی از دلایلی است که ما را جرات می بخشد که در پایان مأموریت کاسینی این تحقیق را انجام بدهیم.»

گل سرخ غول پیکر

«کاسینی» در ۲۰ سال گذشته عکس های جالب و دیدنی به زمین فرستاده است. این تصویر یک طوفان در حال چرخش در قطب شمال سیاره زحل را نشان می دهد. به اساس اندازه گیری ها، این طوفان، که شبیه یک گل سرخ غول پیکر است، احتمالاً حدود ۲۰۰۰ کیلومتر قطر دارد. ابر های گازی در این حلقه عظیم با سرعت تقریباً ۵۴۰ کیلومتر در ساعت در چرخش اند.

حیات در یک نقطه

این تصویر باید واقعاً با دقت دیده شود. یک دوربین حساس کاوشگر فضایی «کاسینی» همچنان کره زمین را به اندازه یک نقطه در فاصلۀ بی نهایت دور نشان می دهد. فاصله میان زمین و زحل حدود ۱،۴۴ میلیارد کیلومتر است. در خط مقدم این تصویر سیاره زحل با حلقه های آن دیده می شود.

شبیه سازی کمپیوتری «پک-من»

از گرم به سرد: این رنگ ها تغییر غیر معمول حرارت در دو قمر زحل، «میماس و تتیس»، را نشان می دهند. سیاره گازی زحل در مجموع ۶۲ قمر شناخته شده دارد. این داده ها نیز توسط دوربین های کاسینی با طیف مادون قرمز به دست آمده است.

حیات در ماورای زمین؟

«کاسینی» همچنان اطلاعاتی را در مورد «انسلادوس»، ششمین قمر زحل، جمع آوری کرده است. بر اساس این داده ها در این قمر یخ بسته، ملکولهای آب وجود دارد. دانشمندان این پیدیده را نشانه ای از تولید انرژی می دانند. به این ترتیب شرایط برای حیات نیز می تواند در آنجا مساعد باشد.

دریاچه ای از میتان

این نیز بخشی از کشفیات فضاپیمای «کاسینی» است: دریاچه ای از متان مایع بر روی قمر «تایتان». این قمر در سال ۱۶۵۵ توسط یک ستاره شناس هلندی کشف شد. این قمر زحل در قرن فعلی نیز مورد علاقه فراوان پژوهشگران است. کاوشگر کاسینی بیش از ده سال قمر تایتان را مورد مطالعه قرار داد.

رودخانه ابر

این یکی دیگر از تصاویر فرستاده شده توسط "کاسینی" است، که به یک رودخانه آرام می ماند. درینجا ابرها در نیم کره شمالی زحل دیده می شوند. دوربین‌های خاص با نور مادون قرمز چنین تصویر برداری را ممکن ساخته است.

پایان مأموریت در میانه سپتمبر

پس از ۲۲ بار رفت و آمد کاسینی میان زحل و حلقه های اطراف آن، بالاخره به تاریخ ۱۵ سپتمبر امسال زمان وداع با این کاوشگر فرا رسید. این فضا پیما با وزن ۱۲۶۰۰ کیلوگرام، پس از ۲۰ سال فعالیت، به طور کنترل یافته به سیاره زحل سقوط داده شد و تا آخرین لحظه اطلاعاتی را به زمین فرستاد. لیندا سپیلکر، پژوهشگر ناسا، می گوید: «کاسینی برخی از برجسته ترین کشفیات را در پایان مأموریت خود انجام داد.»