نباید به دایی احترام گذاشت؟

کریستیانو رونالدو، فوق‌ستاره پرتغالی دنیای فوتبال، بیش از هر زمان دیگری به علی دایی، ستاره و کاپیتان سابق تیم ملی ایران نزدیک شده است؛ او با دوگلی که هفته پیش وارد دروازه سوئد کرد، نه‌تن‌ها برای هفتمین بار در طول دوران حرفه‌ای‌اش دروازه این تیم را گشود بلکه در مجموع صدویکمین گل ملی‌اش در تاریخ را هم زد تا حالا فقط هشت گل ملی دیگر با علی دایی فاصله داشته باشد. علی دایی، مهاجم سابق تیم ملی ایران در طول ۱۴۹ باری که پیراهن ایران را به تن کرد موفق شد ۱۰۹ بار دروازه رقبا را باز کند تا عنوان پرافتخار برترین گلزن تاریخ رقابت‌های ملی را ازآنِ خودش کند.

حالا، اما رونالدو هشت گل می‌خواهد تا با او برابری کند و ۹ گل دیگر نیاز دارد تا رکورد را از چنگ علی دایی درآورده و به خودش اختصاص دهد. اگرچه شیوع ویروس کرونا، اندکی ترمز رونالدو در عرصه ملی را کشید و او را با تأخیر به نزدیکی‌های علی دایی رساند، ولی حالا با توجه به ریتمی که این ماشین گلزنی پرتغالی دارد، به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک به علی دایی برسد.

در اینکه علی دایی در طول دوره بازی‌اش، چه در عرصه باشگاهی و چه ملی، بار‌ها توانایی گلزنی‌اش را به رخ حریفان کشیده، تردیدی نیست، ولی باوجوداین عده‌ای در داخل ایران، عامدانه یا از روی ناآگاهی، رکورد منحصر‌به‌فردش را زیر سؤال می‌برند؛ مهاجمی که در بالاترین سطح اروپا برای بایرن‌مونیخ به میدان رفته و تجربه فینال لیگ قهرمانان اروپا را هم از سر گذرانده، روزگاری در هرتابرلین هم دروازه تیم‌های مطرحی همچون چلسی و میلان را در عرصه اروپایی فروریخت.

با‌این‌حال، هنوز هم عده‌ای، علی دایی را نه یک گلزن بالفطره بلکه یک بازیکن خوش‌شانس می‌دانند که از روبه‌رو شدن با تیم‌های ضعیف ملی توانسته رکورد برترین گلزن ملی تاریخ را از آنِ خود کند. به زعم این عده دایی به لطف تقابل با تیم‌های نه‌چندان مطرحی همچون مالدیو و افغانستان (!) توانسته به رکورد ۱۰۹ گل ملی برسد. اگرچه دایی هیچ گل ملی‌ای مقابل افغانستان در کارنامه ندارد، ولی این عده معتقدند ارزش کار کریستیانو رونالدو به‌مراتب بالاتر از علی دایی است و او تا همین‌جا که ۱۰۱ گل ملی در کارنامه دارد، افتخارش بیشتر از علی دایی است.

شاید ادعای این نفرات مبنی بر اینکه بازی با مالدیو شانس خوبی در اختیار علی دایی گذاشته درست باشد، ولی در این میان چند سؤال به وجود می‌آید که پاسخ آن‌ها می‌تواند بخش‌هایی از این نگرش منفی را روشن کند. اول اینکه آیا علی دایی تنها بازیکن ملی‌پوش آسیایی بوده که برابر مالدیو به میدان رفته؟ یعنی دیگر بازیکنان مطرح این قاره از جمله ستاره‌های سرشناس ژاپن، کره یا سایر کشور‌ها هرگز شانس بازی‌کردن برابر تیم‌های ضعیف‌تر را پیدا نکرده‌اند؟ واقعیت این است که همه ستاره‌های گلزن آسیایی فرصت بازی برابر رقبای گمنام‌تر را داشته‌اند، ولی چرا هیچ‌کدام به علی دایی در جدول رده‌بندی برترین گلزنان ملی دنیا نزدیک نشده‌اند؟

سؤال مهم‌تر، اما این است که فقط علی دایی برابر تیم‌های ملی ضعیف بازی کرده و کریستیانو رونالدو، فقط برابر تیم‌های سرشناس دنیا گلزنی کرده است؟ پاسخ به این سؤال را می‌توان در جدولی که در زیر تهیه شده پیدا کرد تا مشخص شود نه‌تن‌ها علی دایی، بلکه کریس رونالدو هم شانس بازی برابر تیم‌های ضعیف را داشته و از این شانس به‌دست‌آمده نهایت استفاده را کرده است.

علی دایی در مجموع چند دیدار (برخلاف تصورات، دایی هرگز در یک بازی هشت گل نزده است) توانسته دروازه مالدیو و لائوس را هشت بار باز کند و به تنهایی ۱۶ بار دروازه این دو تیم را بگشاید. شرایط از این حیث برای کریس رونالدو هم مشابه است، چون او ۷ بار دروازه لیتوانی و به ترتیب پنج بار هم دروازه تیم‌های لوگزامبورگ، آندورا، ارمنستان و لتونی را باز کرده است. شاید نیاز به توضیح زیادی نباشد که تیم‌های مذکور، که رونالدو آمار گلزنی بالایی برابر آن‌ها دارد، چندان در سطح حرفه‌ای فوتبال شناخته‌شده نیستند.

با نگاهی به ۱۰۱ گل ملی که کریس رونالدو تا به الان وارد دروازه رقبا کرده، او نزدیک به ۴۰ گل را به تیم‌های آندورا (۱۳۵ جهان)، ارمنستان (۱۰۲ جهان)، آذربایجان (۱۱۴ جهان)، نیوزلند (۱۲۲ جهان)، لیتوانی (۱۳۱ جهان)، استونی (۱۰۴ جهان)، جزایر فارو (۱۱۰ جهان)، لتونی (۱۳۷ جهان)، لوگزامبورگ (۹۸ جهان) و قبرس (۹۵ جهان) زده است.

شرایط از این حیث هم برای علی دایی مشابه است، چون او هم نزدیک به ۳۰ گل ملی‌اش را وارد دروازه تیم‌های نه‌چندان مطرحی همچون مالدیو، لائوس، نپال، گوام و سریلانکا کرده و درست مثل رونالدو از فرصتی که برای تقابل با تیم‌های ضعیف‌تر داشته، نهایت استفاده را برده است.

شاید تفاوت، اما در دوقاره‌ای باشد که این دو بازیکن در آن به میدان رفته که فرصت بهتری در اختیار رونالدو قرار داده تا برابر تیم‌های مطرح‌تری بازی کند. به‌هرحال، دایی یا هر بازیکن ایرانی و آسیایی دیگر، به اجبار باید برابر تیم‌های کم‌نام‌و‌نشان‌تری به میدان رفته یا بروند که باز هم نمی‌شود ارزش کار علی دایی را زیر سؤال برد؛ چون همان‌طور‌که در بالا عنوان شد، دایی تنها آسیایی دنیای فوتبال نبوده که فرصت درخشیدن و گلزنی داشته باشد. پر‌واضح است با کنار هم گذاشتن همین چند نکته کوتاه، مشخصا دایی شایسته احترام بیشتری در ایران است.

روزنامه شرق