بازتاب حرکت ناشایست هنرمندان و روشنفکران ایرانی در جشن حافظ

مراسم پایانی بیستمین جشن حافظ در یک گردهمایی خصوصی تر و با تعداد نفرات کمتر در فضای باز به دلیل شیوع کرونا با اجرای احسان علیخانی که در این مراسم به عنوان بهترین چهره تلویزیونی انتخاب شد، برپا شد. با این حال تصویری منتشر شده است که نشان می‌دهد مهمانان این جایزه فاصله اجتماعی را رعایت نکرده‌اند. 

اینکه بسیاری از افراد در کوچه و خیابان به پروتکل های بهداشتی بی اعتنا هستند شاید اینقدرها حساسیت برانگیز نباشد. اما هنرمندانِ ما که شاید بهتر است آنها را فقط «بازیگر» خطاب کنیم، نشان دادند که هرگز نمی توانند در نقشِ روشنفکر ظاهر شوند و در سطحی ترین و نمادین ترین نوعِ پویش اجتماعی نیز نتوانستند حرکت فرهنگیِ مفیدی را انجام دهند.

شاید کم هزینه ترین شکل از فرهنگسازی می‌توانست از زدنِ ماسک یا رعایت فاصله(آنهم فقط در عکس) باشد، جدای از اینکه بخواهیم فرض را بر این بگیریم که هیچکدام از افرادِ حاضر در آن جشن ناقل ویروس نبودند و سلامتیِ خودشان به هیچ وجه در خطر نبود، این‌ افراد فوتبالیست نیستند که هم به واسطه‌ی فیزیکی بودنِ حضورشان در مقابل همدیگر و هم نداشتنِ رسالتِ فرهنگسازی، حرکت‌شان آنچنان اهمیت نداشته باشد.

مهران مدیری که به شکل پوپولیستی ای خودش را منتقدِ دولت و مدیران نشان می دهد و در برنامه دورهمی برای یک عده از عوام، شیرین کاری می کند و به شرکت کنندگانی که از حافظ و سعدی بیتی را بلد نباشند با لذتِ تمام خرده می‌گیرد، در این تصویر با افتخار در میانِ یک بزمِ دسته جمعی ایستاده است و طوری به دوربین لبخند میزند که انگار از همان لحظه محدودیت های کرونایی برداشته شده است و پیامی برای طرفدارانش دارد که: بفرمایید و به میهمانی‌هایتان برسید! 

در این مراسم چهره‌هایی نظیر نوید محمدزاده، مصطفی زمانی، مهران مدیری، محسن تنابنده، الناز شاکردوست، مریلا زارعی، ژاله صامتی، هوتن شکیبا، نیما جاویدی، رضا یزدانی، نرگس آبیار و... حضور داشتند. که تصویر بالا در صفحات مجازی و در میان عده ای از کاربران که دغدغه‌ی فرهنگ را داشتند دست به دست شد و با واکنش های تند این هموطنان مواجه شد.

نکته ای که شایسته‌ی توجه است این است که حمله و تقبیحِ حرکتِ فلان بازیگرِ زن در سلفی گرفتن با پاکبان یا برخوردهای توده مردم با توهین آمیز بودن موسیقی های آن خواننده‌ی غربت نشین، یک نوع از نازل ترین اعتراض ها به وضعیت موجود فرهنگ ماست.

جایی که از تبلیغاتِ صداوسیمایی تا درب‌های ورودی متروها و بانک ها و ادارات اش، ماسک زدن و حفظ فاصله، تبدیل به قانون شده است، افرادی که مسئولیتشان آگاه سازی مردم است و کمترین وظیفه‌ی آنها شاید در قبال طرفداران میلیونی‌شان این است، به این شکل بی‌تفاوت و بی‌مسئولیت با لبخندهای کاملاً راضی و خوشحال عکس دسته جمعی منتشر می کنند.

بنظر می‌رسد نسلِ سالم و خوش فکر، نسل نقدپذیر، نسل گفتگو، نسل شکوفایی قرار نیست از میان چنین الگوهایی زاده شود.

و در آخر اینکه باید توجه داشته باشیم که حافظه تاریخی خودمان را طوری تقویت کنیم که یادمان باشد نطق‌ها و ژست‌ها و حرکت‌های این بازیگران، دقیقاً به حرفه‌ی آنها (یعنی همان بازیگری‌شان) ارجاع پیدا می‌کند، نه به هنرمندی و فرهیختگی.