بهترین زمان برای چرت زدن چه ساعتی از روز است و چه فوایدی دارد؟

در بعضی فرهنگ‌ها چرت زدن را نشانه‌ی تنبلی می‌دانند، اما در دیگر فرهنگ‌ها مثل ژاپن، به آن به عنوان نشانه‌ی تعهد به کار نگاه می‌کنند. فارغ از اینکه چه نظری راجع به چرت زدن دارید، همه‌ی ما تجربه‌ی آن را داشته ایم که با یک چرت انرژی بخش سرحال شدیم و توانایی ذهنی مان بالا رفت. از طرفی، حتی علم هم چرت زدن را توصیه می‌کند.

احتمالا با احساس خواب آلودگی شدید در اواسط بعد از ظهر آشنا هستید. این شرایطی شایع است که بدون در نظر گرفتن این که ناهار خورده اید یا خیر رخ می دهد و افت هوشیاری طبیعی در بازه زمانی یک تا سه بعد از ظهر موجب آن می شود. پس اگر با احساس خواب آلودگی بعد از ظهری مواجه هستید و در جایی حضور دارید که می توانید چرت بزنید این کار را انجام دهید.

اختصاص زمان برای یک چرت کوتاه تقریبا بلافاصله خواب آلودگی را کاهش می دهد و هوشیاری را برای چند ساعت پس از بیدار شدن افزایش می دهد. افراد به دلایل مختلفی چرت می زنند که از آن جمله می توان به جبران بی خوابی، برای تفریح، رفع خستگی یا گذران وقت اشاره کرد.

مزایای چرت زدن

چرت زدن نه تنها موجب می شود تا کمتر احساس خواب آلودگی کرده و هوشیارتر باشید، بلکه عملکرد شناختی، زمان ارائه واکنش، حافظه کوتاه مدت و حتی خلق و خو را نیز بهبود می بخشد. نتایج یک مطالعه نشان داده است افرادی که به طور منظم چرت می زنند، نسبت به آنهایی که گهگاه این کار را انجام می دهند، احساس هوشیاری بیشتر بعد از ظهری پس از یک چرت کوتاه را گزارش کرده‌اند.

در مطالعه‌ای دیگر پژوهشگران دریافتند که یادگیری حرکتی برای افرادی که به طور منظم چرت می زنند در مقایسه با افرادی که این کار را انجام نمی دهند، به طور قابل توجهی پس از یک چرت کوتاه بعد از ظهری بیشتر بوده است.

در حقیقت، فواید کلی چرت زدن مشابه با مواردی بوده است که پس از مصرف کافئین یا داروهای محرک تجربه می شوند، اما عوارض جانبی وابستگی به کافئین یا احتمال اختلال خواب شبانه را به همراه ندارند.

پس مشکل چیست؟

اگر چرت زدن این همه مزایا دارد پس مشکلش چیست؟ با اینکه چرت زدن خوب است اما اگر صحیح انجام نشود مشکلاتی که ایجاد می‌کند بیشتر از مشکلاتی که حل می‌کند، خواهد بود. بعضی از مردم برای چرت زدن طراحی نشده‌اند، اغلب به این دلیل که ساعت بدنشان آنقدر دقیق است که چرت زدن آن را به هم می‌زند؛ به علاوه چرت‌های بیش از حد طولانی یا بیش از حد کوتاه هم می‌توانند بر بی حسی و خواب ‌آلودگی فرد اضافه کنند. بنابراین برای دستیابی به مزایای چرت زدن بهتر است که آنرا بطور صحیح انجام دهیم.

مدت زمان چرت زدن

1- طبق گفته‌های کارشناسان، یک چرت انرژی بخش ۱۰ تا ۲۰ دقیقه‌ای فواید زیادی برای شما دارد. این مقدار چرت زدن برای افزایش هوشیاری و سطح انرژی ایده آل است. کوتاه بودن مدت زمان چرت به این دلیل است که شخص وارد خواب عمیق نشود. این چرت کوتاه شما را قادر می‌سازد که بلافاصله بعد از بیدار شدن، با سرعت شروع به کار کنید.

اما همه‌ی ما می‌دانیم که بیدار شدن از خواب بعد از چشیدن طعم لذت بخش آن کار واقعا سختی است، بنابراین توصیه می‌شود که در حالت نشسته و نسبتاً صاف چرت بزنید. همچنین، اگر بعد از ناهار، حدود ساعت ۳ یا ۴ چرت کوتاهی بزنید، این کار کمک می‌کند که جلوی هوس خوردن تنقلات گرفته شود و سطح هورمون‌های اضطراب که باعث بالا رفتن وزن بدن می‌شوند را کم می‌کند، در نتیجه به کاهش وزن کمک می‌کند.

2- گرچه یک چرت ۳۰ دقیقه‌ای احتمالا کار بیدار شدن و دل کندن از خواب را سخت‌تر می‌کند، اما فواید آن ارزش سختی اش را دارد. این چرت کوتاه عملکرد حافظه را بهبود می‌بخشد، اضطراب و استرس را کم می‌کند، تمرکز را بالا می‌برد، ریسک ابتلا به دیابت را کم می‌کند و از زوال عقل جلوگیری می‌کند. به گفته‌ی کارشناسان، اگر این چرت ۳۰ دقیقه‌ای را در میانه‌ی روز بزنید لطف زیادی به بدن تان کرده اید، چون مغز بعد از ۷ الی ۸ ساعت بیداری، به نیروی تازه‌ای احتیاج دارد.

3- چرت ۶۰ دقیقه‌ای؛ اگر شغل تان به فعالیت ذهنی زیادی احتیاج دارد، این مقدار چرت زدن، مناسب‌ترین حالت برای شما است. یک ساعت خواب شما را تا حدودی به خواب عمیق هم می‌برد که این مسأله به آرام گرفتن مغز کمک می‌کند و توانایی شناختی آن و همینطور توانایی آن در به خاطر سپردن حقایق و اعداد را افزایش می‌دهد. این مقدار از چرت زدن همچنین به مقابله با ناامیدی کمک می‌کند. اما از طرفی دیگر، رفتن به خواب عمیق به این معنی است که کمی گیج‌تر از خواب بیدار خواهید شد و زمانی هم صرف هوشیار شدن تان خواهد شد.

4- ۹۰ دقیقه چرت زدن، خواب کامل محسوب می‌شود که شامل هر دو مرحله‌ی خواب سبک و عمیق است. همچنین در این حالت ممکن است حالت رِم (حرکت سریع چشمها) را هم تجربه کنید، یعنی مرحله‌ای که به خواب دیدن مرتبط است. طبق گفته‌های محققان حوزه‌ی خواب، چرت ۹۰ دقیقه‌ای هم برای سلامت جسم و هم برای سلامت روح مفید است. این مقدار از چرت زدن، حافظه را تقویت می‌کند و خلاقیت را افزایش می‌دهد. اما بهترین بخش آن این است که در این حالت راحت‌تر می‌توانیم بدون احساس گیجی از خواب بیدار شویم.

چطور چرت زدن خود را بهینه‌سازی کنید؟

برای دستیابی به قدرت و اجتناب از مضرات چرت زدن، این مراحل ساده را دنبال کنید:

1- اگر مشکل بی‌خوابی دارید از چرت‌زدن اجتناب کنید؛ بهتر است تا زمانیکه الگوهای خوابتان را تحت کنترل در نیاورده‌اید چرت نزنید، فرقی نمی‌کند که چقدر خسته باشید.
2- به میزان درست چرت بزنید؛ مدت زمان مناسب برای چرت زدن در بالا توضیح داده شد، هر مقداری به غیر از اینها باشد معمولاً باعث می‌شود که بیشتر کسل و بی‌حال شوید.
3- در یک زمان مشخص چرت بزنید؛ وقتی سر ساعت‌های مختلف بخوابید یا چرت بزنید ریتم ساعت بدنتان بهم می‌خورد و منجر به بی‌خوابی‌تان می‌شود، اما اگر یک ساعت مشخص داشته باشید می‌توانید از مزایای هر 2 بهره ببرید.

کلام آخر:

اکنون بهترین زمان برای چرت زدن را می دانید و آگاهید که چرت زدن در طول روز چه فوایدی برایتان دارد؟

چه صبح زود بیدار شوید و چه شب زنده دار باشید، برای افزایش کارایی بدنتان حتما به چرت زدن نیاز دارید.